Kościół Parafialny p.w. św. Mateusza w Sternalicach

Historia Kościoła Parafialnego p.w. św. Mateusza w Sternalicach

W XV w. parafia w Sternalicach jeszcze nie istniała. Drewniany kościół sternalicki p.w. św. Mateusza w tamtym czasie był kościołem filialnym parafii Biskupice, do której należał jeszcze kościół filialny w Boroszowie.
Tak było do czasów reformacji (1517 r.). Po reformacji wszystkie te kościoły wraz z okolicznymi wioskami i majątkami przeszły w ręce protestantów.
Pod koniec lat 50-tych XVII w. pierwszy Proboszcz katolicki – ks. Jerzy Banasz zamieszkał przy kościele filialnym w Sternalicach. Staraniem właścicieli tutejszego majątku – rodziny Paczeńskich w latach 80-tych XVII w. biskup wrocławski Franciszek Ludwik Neuburg przeniósł prawa parafialne z Biskupic do Sternalic. Wtedy do parafii Sternalice należały dwa kościoły filialne: w Biskupicach i Boroszowie. Stan taki pozostawał do 1756 r., kiedy to na nowo powstała parafia w Biskupicach wraz z kościołami filialnymi w Boroszowie i Zarzyskach.
Do parafialnego kościoła w Sternalicach należały jeszcze następujące wioski: Ligota, Radłów, Wolęcin, Karmonki i Chudzice (już dziś nieistniejące).
W 1614 r. w miejsce drewnianego kościoła został wybudowany kościół murowany. Wystrój wnętrza kościoła był barokowy, prezbiterium o pięciobocznym zamknięciu, sklepione kolebkowo z lunetami i oknami ostrołukowymi. Na sklepieniu polichromia wykonana w 1713 r. złożona z dwóch kompozycji: od wschodu – Trójca Św. i Św. Mateusz, od zachodu – Wniebowzięcie NMP (w czasie rozbudowy świątyni ucięte), w lunetach postacie ewangelistów. Rzeźbiony ołtarz ufundowany był przez dziedzica – protestanta Jerzego Skala. Chrzcielnica w kształcie czary podtrzymywanej przez anioła pochodzi z XVIII w. Od strony północnej dobudowana była zakrystia, a od południowej – przybudówka, tzw. ”babinica”. Kościół posiada też dwa ołtarze boczne: Matki Bożej i Św. Józefa.
W 1846 r. zamontowano nowe organy, które w czasie I wojny światowej zostały rozebrane i wraz z dzwonami i innymi przedmiotami z ołowiu i mosiądzu (m.i. lichtarzami) musiały być przekazane na cele wojskowe. W 1936 r. nabyto nowe organy.
W kwietniu 1942 r. na cele wojenne zabrane zostały ponownie kościelne dzwony.
Pod posadzką znajdowała się łukowata krypta, w której umieszczano trumny znaczących osób, a przed nadejściem frontu I wojny światowej ówczesny ks. Kusch nakazał schować tam księgi i drogocenne przedmioty kościelne. Obecnie krypta jest niedostępna.
Pomiędzy kościołem a dworem istniało również przejście podziemne, obecnie zasypane.
Ze względu na dużą liczbę parafian w latach 1927-28 ks. Proboszcz Franciszek Dombek rozbudował istniejący kościół. Z dawnego kościoła zachowano prezbiterium z sygnaturką, a w miejsce zachodniego przęsła dobudowano obszerną nawę z wieżą. W czasie rozbudowy odnowiono boczne ołtarze, stacje „Drogi Krzyżowej”, odrestaurowano malowidła w prezbiterium. Był to bardzo duży wysiłek dla całej społeczności parafialnej w okresie wielkiego kryzysu gospodarczego, tym bardziej, że w tym samym czasie parafianie z Radłowa, Starych Karmonek i Wolęcina budowali kościół w Radłowie, który stał się kościołem filialnym parafii Sternalice. Po wielu staraniach ks. Proboszcza i przewodniczącego Rady Parafialnej u władz państwowych udało im się otrzymać dotację pieniężną od „patronatu” w Berlinie na obydwie budowy. 02.09.1928 r. rozbudowany kościół sternalicki został konsekrowany przez biskupa Walentego Wojciecha z Wrocławia, a radłowską filię poświęcił ks. Proboszcz Franciszek Dombek 30.09.1928 r.
Od tamtego czasu kościół był kilkakrotnie odnawiany. W 2001 r. przeprowadzono renowację zabytkowego prezbiterium, a w 2005 r. została odremontowana wieża kościoła. W czasie tego remontu w kopule pod krzyżem znaleziono „skarb”- dwie miedziane puszki zawierające banknoty niemieckich marek (z lat 1906-1923) i archiwalne dokumenty (m.i. rękopis ks. Franciszka Dombka). Po wykonaniu kopii oryginały schowano ponownie do kopuły dokładając dodatkową puszkę z rękopisem obecnego ks. Proboszcza Konrada Wawrzinka, zdjęciami z remontu oraz aktualnymi banknotami – dla potomnych!

/Opracowała Irena Gnot na podstawie informacji i dokumentów udostępnionych przez Ks. Proboszcza Konrada Wawrzinka/